Kanser terjadi apabila berlaku perubahan atau mutasi pada sel tisu
manusia biasa. Sel ini yang sepatutnya menjadi ganti kepada sel tisu
badan yang mati menjadi tidak normal dan bercambah banyak serta tidak
dapat dikawal jumlah percambahannya, menjadikan ia sel tidak normal. Penambahan sel secara mendadak pada kawasan tertentu badan
menyebabkan bengkak berlaku pada kawasan itu, seterusnya menghimpit sel
normal lain berdekatan sel kanser itu.
Pada tahap tertentu,
apabila saiz menjadi semakin besar atau jumlah sel semakin banyak, ia
memasuki sistem pembuluh darah dan limfa manusia serta merebak ke
kawasan anggota badan lain yang akhirnya bercambah di kawasan baru itu.
Statistik 2007 yang dijalankan di Malaysia menunjukkan kanser adalah
penyebab kematian dalam hospital kerajaan yang ketiga terbesar selepas
masalah jantung dan jangkitan kuman. Lebih ramai wanita Malaysia menghidap kanser berbanding lelaki,
di mana kanser payudara adalah yang tertinggi dalam kalangan mereka.
Bagi
lelaki pula, jenis utama ialah kanser paru-paru. Kanser kedua
terbesar ialah kanser usus bagi lelaki dan wanita, manakala leukimia
atau kanser darah pula adalah paling ramai dihidapi kanak-kanak.
Hampir
200 jenis kanser boleh dihidapi manusia. Simptom untuk kanser itu
boleh dikategorikan kepada dua jenis, sama ada simptom akibat kesan
setempat atau simptom umum. Simptom untuk kesan setempat bergantung
pada lokasi sel kanser. Contohnya bengkak, sakit atau perubahan pada
kulit yang melapisi kawasan kanser itu seperti kanser payudara. Bagi kanser usus pula, susah membuang air besar atau cirit-birit
yang berlaku berulang kali atau najis mengandungi tompokan darah. Bagi
kanser paru-paru pula ialah batuk berpanjangan atau susah bernafas.
Bagaimanapun, biasanya penghidap kanser tidak mempunyai simptom awal.
Simptom umum termasuk hilang selera makan, susut berat badan secara
mendadak, demam berpanjangan, selalu mengalami keletihan atau tidak
bermaya. Ini menyebabkan pesakit pergi mendapatkan rawatan secara berulang
di klinik, tetapi simptom akan berterusan walaupun dengan pengambilan
ubat.
Ada pelbagai sebab atau faktor risiko yang menyebabkan
berlakunya kanser. Kebanyakannya akibat persekitaran atau cara hidup
tidak sihat yang mengakibatkan ‘kecederaan’ berlaku pada sel tisu normal
yang akhirnya menyebabkan berlaku mutasi.
Contohnya,
pengambilan bahan kimia seperti minuman keras, merokok atau pil
terlarang. Pendedahan kepada asbestos dan radiasi menyumbang kepada
pembentukan kanser. Gaya hidup yang gemar bertukar-tukar pasangan
juga penyebab kanser, terutama kanser serviks. Pengambilan makanan yang
salah seperti kurang pengambilan fiber dan sayur-sayuran, selain
pengambilan makanan berminyak yang menyumbang kepada obesiti juga
mendedahkan diri untuk mendapat kanser.
Faktor genetik juga
tidak boleh dielakkan. Ia menyumbang kepada kurang daripada 10 peratus
kes kanser secara umum. Beberapa jenis kanser dapat dikenal pasti pada
peringkat awal dengan menjalankan ujian saringan. Semua wanita perlu
belajar cara atau teknik pemeriksaan payudara sendiri supaya bengkak
atau simptom awal dapat dikesan. Mengenal pasti beberapa simptom awal
kanser tertentu juga penting supaya dapat rawatan lanjut.
Pemeriksaan darah untuk mengenal pasti kanser seperti usus, pankreas,
payudara, prostat, ovari, testis, paru-paru dan hati perlu dilakukan
bagi mereka yang mempunyai sejarah keluarga penghidap kanser atau
berumur lebih 40 tahun. Selain ujian darah, ujian scan boleh dilakukan jika pesakit disyaki menghidap kanser.
Rawatan untuk kanser pula bergantung pada jenis dan tahap kanser.
Kebiasaannya rawatan membabitkan pembedahan dengan membuang sel kanser
atau tisu persekitaran yang mengandungi sel kanser. Radioterapi dan kemoterapi akan dimulakan bila perlu. Selain itu,
sokongan moral daripada keluarga dan rakan juga sangat penting sepanjang
proses rawatan pesakit.
Baru-baru ini, Yayasan Kanser
Malaysia dilancarkan. Ia bertujuan mendidik dan membantu masyarakat
mengesan kanser pada peringkat awal dan mengelak ia merebak dengan
memastikan pesakit mendapatkan rawatan awal.
Pihak yayasan juga memberi rawatan sokongan kepada penghidap kanser.
Sumber Artikel Sihat Metro Ahad